زبان کردی: آیا به آینده امیدی است؟

بسیاری از خود می پرسند آیا امیدی به گسترش کاربرد زبان کردی وجود دارد؟ آیا می توان شان این زبان را به جایگاه مناسبی رساند؟ آیا می توان کاربرد آن را به موضوعاتی فراتر از رفع نیازهای روزمره کشاند و آنرا ابزار علم و دانش کرد، با آن شعر و ترانه سرود، رمان نوشت و تحسین خوانندگان سایر زبانها و ملتها را برانگیخت؟

شاید سوال ساده و بدیهی به نظر برسد اما به نظر می رسد تکرار آن مهم است. آری، امید هست و راه پیش روی زبان کردی بسیار روشن است. می توان بحث را با ذکر دلایل بسیار ادامه داد. همچنین می توان به رویدادهای تاریخی استناد کرد و  بر ادعای خود صحه گذاشت.

آنچه که در حال حاضر به نام زبان ایتالیایی خوانده می شود در حقیقت تا  قرن سیزدهم میلادی وجود نداشته است. ادبیات نوشته شده به زبان ایتالیایی همگی متعلق به قرن سیزدهم به بعد است. جالب است بدانیم حتی مارکوپولوی ایتالیایی، سفرنامه ی خود را با زبان فرانسوی نوشته است.

امپراطوری بزرگ روم نتوانست از خود زبانی به یادگار بگذارد و از لاتین تنها نامی مانده است و اکنون در دل کتابخانه ها آرمیده است و گویشوران آن در حد نام و آوازه اش نیست. پس از انقراض امپراطوری روم، مردم ساکن در مرکز اصلی قدرت آن (ایتالیا) با پراکندگی و تنوع زبانی بسیار مواجه گشتند و سالها بعد توانستند زبان متحد خود را احیا کنند و زبان ایتالیایی نام نهند. حال چگونه است که بازماندگان امپراطوری بزرگ ماد نتوانند زبان خود را حفظ و احیا نمایند و بپرورند؟

به جرات می توان گفت وضعیت امروز زبان کردی بسیار بهتر از وضعیت زبان نو ظهور ایتالیایی در قرن ۱۳ میلادی است. پیشینه فرهنگی و تاریخی و غنای ادبی مردم کرد آنقدر روشن و استوار است که بتواند  راهگشای مردم کرد در احیا و پرورش زبان کردی باشد.

اما با این حال ما کردها که داعیه گسترش زبان خود داریم و در این راستا سایتهای زیادی بر پا نموده ایم و بعضا تمام کردها را مخاطب قرار داده ایم وگاهی بر گویش خاصی از کردی تمرکز کرده ایم و یا اصولا الفبایی خاص را رواج می دهیم و … چه میزان برنامه ریزی زبان و مولفه های موثر در آن را مورد توجه قرار می دهیم؟

برداشت من آن است که اغلب سایتهای مرتبط با زبان کردی بر خط و دستور زبان و آیین نگارش تمرکز کرده اند و مقوله های مهمتر دیگر، فراموش شده اند و یا کمتر مورد توجه قرار دارند. در حقیقت برنامه ریزی زبان کردی باید برای کارآمد کردن آن در سطوح مختلف باشد و صد البته موضوع حفظ ماهیت و هویت اصلی آن در این جریان کارآمدسازی نیز مورد توجه قرار گیرد.

ما کردها باید نسبت به کارآمدی ابزاری زبان خود و شان عاطفی آن مطمئن شویم تا زبان دیگری را از نظر کارآیی و عاطفی به زبان خود ترجیح ندهیم و به کار نگیریم.

شما چه پیشنهادی دارید؟

نظرات

  1. سلام دوست عزیزوگرامی من خیلی خوشحال شدم که ازوب شما دیدن کردم ازکرماج های اسفراین هستم با شنیدن این حرف و حدیث بنده هم اماده همکاری میباشم.

  2. مه‌رحه‌بات لێ بێ
    ماندو نه‌بینیت لێ ئه‌که‌م بۆ ئه‌ هه‌نگاوو و ئه‌رکه‌ پیرۆزه‌
    سه‌رکه‌وتو بی
    له‌ لایه‌ن منیشه‌وه‌ لینک بووی
    به‌ نیازی دیدار
    سه‌رێکمان لێ به‌

  3. سلام دیرم خذمت هرچی کرد خوه . مه بچه شهر آبدانانم اژ شهره ل ایلام کرد نشین. خوازم ی چیی بیشم ایمه کرد فیلی یا پهلی پهلوی دوره اشکانییمن . الئو خوازم بزونم کرده ل جالی ترک چی سوران گوران حتی جالی تر تعصب کردواری ایمه دیرن یا نه ؟ سپاس

  4. سلام لطف کنید این چند تا جمله رو واسم کردی بنویسید.خواهشکم…..
    ۱. دوستت دارم
    ۲. بد اخلاق
    ۳. پیر هاف هافو
    ۴. پسره رو اعصاب
    ۵. به من توجه کن
    ۶. من خیلی دوست داشتنی ام
    ۷. خیلی دلت من رو هم بخواد

  5. یلدا خانم بفرما!
    ه=فتحه
    ێ=کسره
    ۆ=ضمه

    ۱ خۆشم ئه‌وی
    ۲ گه‌ن ئاکار،به‌د ئاکار
    ۳ پیری حه‌په حه‌پ که‌ر
    ۴ کوڕی ناشیرین،کوڕی گێل گه‌وج
    ۵ به‌ من سه‌رنج که‌
    ۶ من زۆر ئێسک سووک هه‌م
    ۷ زۆر دڵت منی گه‌ره‌ک بێت

    برای این که بتونی خوب تلفظشان را بگی،به صورت کوردیلیش(kordilish) که ابداع خودمه برات مینویسم،ولی بدون که خط اصلی لاتین کوردی نیست!:

    ۱ khoshm awi
    2 gan akar,bad akar
    3 piri hapa hap kar
    4 korri nashirin,korri gel gowj
    5 ba mn sarnj ka
    6 mn zor esk suk ham
    7 zor dlt mni garak bet

    دیگه سوالی نداری؟

  6. من شانازیتان پی ئه که م .ده س خوش به هیوای سه ر به رزی کوردستان مان.حاضرم یارمه تی تان بدم.به س بیژن چی ب که م!

  7. دیگه الان مطمئن باشید تلاش ها برای زبان کردی به موفقیت نخواهد رسید دلیل اونهم توجه نداشتن به دیگر گویشها نظیر سورانی کلهری اورامی اردلانی لکی و حتی لری است دوستان عزیز تعداد جمعیتی که با یک گویش صحبت میکنند نمیتونه دلیل برتری یک گویش باشه اکثر شاعران کرد به گویش اورامی شعر سرودند در حالی که در کل کردستان کمترین جمعیت قومی رو اورامی ها تشکیل میدن پس دوستان عزیز به دیگر گویشها هم توجه ویژه داشته باشید

  8. Selam we gi$te kurmancan, î$alla zimani kurmancî toveqti jebîr navo, je we ezîzan xahî$ degim we xizanê xe kurmancî gep gin û xetî kurmancî e wan hivisîn. Sadiq je velatî dergez ê xorasan

نظرات بسته شده است.