| کلمات کلیدی این درس | |
| Dembaş | وقت بخیر |
| Bibore (borîn) | ببخش (بخشیدن) |
| Zanîngeh | دانشگاه |
| Wir | آنجا |
| Mamoste | معلم، استاد |
| Endazyar | مهندس |
| Ziman û wêje | زبان و ادبیات |
| Hetanî | تا |
| Rade | سطح، مرحله |
| Beş | رشته، بخش |
| Hilbijartin | انتخاب کردن |
| Amed | نام کردی شهر دیاربکر، اسم پسر نیز است |
| Dîlan | رقص دسته جمعی کردی، اسم دختر نیز است |
| Bajar | شهر |
| Hevdu | همدیگر |
| Hevnasîn | آشنایی |
| Mirov | انسان، آدم |
| Bi mifa | مفید |
| Civak | جامعه |
| مکالمه | |
| Amed: Dembaş, bibore, tu dizanî zanîngeha Sorbonne’ê li ku ye? | آمد: وقت بخیر ببخش می دانی دانشگاه سوربن کجاست؟ |
| Dîlan: Erê, ez bixwe li wê zanîngehê da dersê dixwînim. | دیلان: بله خودم در آن دانشگاه درس می خوانم. |
| Amed: Wah! Çiqasî xweş! Tu li wir çi dixwînî? | آمد: اوه! چقدر خوب! در آنجا چه می خوانی؟ |
| Dîlan: Ez beşa ziman û wêjeya kurdî dixwînim. | دیلان: من رشته زبان و ادبیات کردی می خوانم. |
| Amed: Ma li Sorbonne’ê dersa kurdî jî didin? | آمد: مگر در سوربن کردی هم تدریس می شود؟ |
| Dîlan: Erê, hetanî doktorayê dersa ziman û wêjeya kurdî heye. Ez xwendevana radeya doktorayê me. | دیلان: بله زبان و ادبیات کردی تا مقطع دکترا وجود دارد. من دانشجوی مقطع دکترا هستم. |
| Amed: Te çima ev beşa hilbijart? | آمد: چرا این رشته را انتخاب کردی؟ |
| Dîlan: Ji ber ku dixwazim bibim mamosteya zimanê kurdî. | دیلان: چون می خواهم استاد زبان کردی بشوم. |
| Amed: Ez jî dixwazim bibim endazyar û bi dîtina te gelekî şa bûm. | آمد: من هم می خواهم مهندس بشوم و از دیدن تو خیلی خوشحال شدم. |
متن کوتاه
Dîlan û Amed kurd in. Ew li bajarê Paris’ê hevdu dibînin. Ewan hevnasînê dikin. Dîlan li Zanîngeha Sorbonne’ê dersa ziman û wêjeya kurdî di radeya doktorayê da dixwîne. Ew dixwaze bibe mamosteya zimanê kurdî. Amed jî nû hatiye Paris’ê. Ew wê derê baş nas nake. Ew jî dixwaze bibe endazyar. Ewan ê bibin mirovên bi mifa sa civaka xwe.
دیلان و آمد کرد هستند. آنها در شهر پاریس همدیگر را می بینند. آنها با همدیگر آشنا می شوند. دیلان در دانشگاه سوربن در مقطع دکترا رشته زبان و ادبیات کردی می خواند. او می خواهد استاد زبان کردی بشود. آمد نیز تازه به پاریس آمده است. او آنجا را خوب نمی شناسد. او نیز می خواهد مهندس بشود. آنها افراد مفیدی برای جامعه خود خواهند شد.
| Hînkarî – تمرین
Pirsên jêrîn bi kurdî bibersivînin. |
|
| Amed û Dîlan li kê derê hevdu dibînin? | آمد و دیلان در کجا همدیگر را می بینند؟ |
| Gelo Amed navnîşana zanîngeha Sorbonne’ê dizane? | آیا آمد نشانی دانشگاه سوربن را می داند؟ |
| Amed navnîşana zanîngehê ji kê dipirse? | آمد نشانی دانشگاه را از کی می پرسد؟ |
| Dîlan li kîjan zanîngehê da dixwîne? | دیلان در کدام دانشگاه درس می خواند؟ |
| Dîlan çi dixwîne? | دیلان چه می خواند؟ |
| Beşa ziman û wêjeya kurdî heya kîjan radeyê heye? | رشته زبان و ادبیات کردی تا چه مقطعی وجود دارد؟ |
| Ewan dixwazin bibin çi? | آنها می خواهند چه کاره بشوند؟ |
نکات دستوری
یک – در درس قبل با صرف فعل “بودن” در زبان کردی آشنا شدیم. این فعل با همان املای مصدر خود اما با صرفی متفاوت به معنای “شدن” نیز می باشد که اکنون آن را یاد می گیریم.
| Bûn – شدن | |
| Ez dibim | من … می شوم |
| Tu dibî | تو … می شوی |
| Ew dibe | او … می شود |
| Em dibin | ما … می شویم |
| Hûn dibin | شما … می شوید |
| Ew[an] dibin | ایشان (آنها) … می شوند |
مثال هایی از مکالمه و متن بالا با معنای “شدن” در زمان حال:
Ji ber ku dixwazim bibim mamosteya zimanê kurdî.
Ez jî dixwazim bibim endazyar û bi dîtina te gelekî şa bûm.
سوال:
آیا می توانید صرف فعل مذکور با معنای “بودن” را نیز در مکالمه و متن بالا پیدا کنید؟
دو – در نوشتار کردی اگر یک کلمه غیر کردی (مثلا انگلیسی) بیاید و پس از آن بر اساس دستورزبان کردی یک نشانه دستوری به آن اضافه شود برای نشان دادن این که کلمه غیر کردی است و نشانه دستوری کردی می باشد آخر آن کلمه نشانه آپستروف آورده می شود و سپس نشانه دستوری کردی می آید.
| مثال | |
| bajarê Paris’ê | شهر پاریس |
| zanîngeha Sorbonne’ê | دانشگاه سوربن |
| Computer’a min | کامپیوتر من |
منابع
۱- Zimanê Min Kurdî Ye, M. Elî Tuysuz, Weşanên Înstîtuya Kurdî, Stockholm, 1997
2- دستورزبان کردی کرمانجی، نوشته ژویس بلو و ویسی باراک، ترجمه علی بلخکانلو (آزاد ماکویی)، دانشگاه سوربن پاریس
۳- دستورزبان کردی، گردآوری و تحقیق یوسف کلونک زاده، انتشارات حسینی اصل، ارومیه، ۱۳۸۸
her berdevam bin.
Zimanê me nasnameya me ye
ez de xebata we de serkvten dexazim
Dema mi malpara Akademîya Zimanê Kurdî dît, ez pir şad bûm. Dikarim bêjim ku li rojhelat pêvîstiyek herî grîng pêk hat. Sipasiyên xwe ê ji dil re pêşkêşî xebatkarên dilsoz ê malperê dikim.
Hêvî dikim ev malpar ked û berhemên xwe bide jivakê.
Serketin
nasir